Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 lutego 2018r.

Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Anita Wolska

Protokolant: Kamila Starosta

po rozpoznaniu w dniu 06 lutego 2016r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. K. (1)

przeciwko A. H. (1)

o ochronę naruszonego posiadania

I.oddala powództwo.

II. zasądza od powódki M. K. (1) na rzecz pozwanej A. H. (1) kwotę 354 zł ( trzysta pięćdziesiąt cztery złote ) tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSR Anita Wolska

Sygn. akt I C 239/16

UZASADNIENIE

Powódka M. K. (1) pozwem wniesionym w dniu 18 lutego 2016r. wniosła o przywrócenie posiadania pomieszczenia strychowego, położonego w budynku mieszkalnym przy ul. (...) w S. przez pozwaną A. H. (1) oraz zakazanie pozwanej dalszego dokonywania naruszeń. Ponadto wniosła o zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powódka podniosła, że jest wraz z pozwaną współwłaścicielem budynku mieszkalnego położonego w przy ul. (...) w S., przy czym sama jest właścicielką lokalu mieszkalnego numer (...), zaś pozwana wraz ze swoim bratem M. S. są współwłaścicielami lokalu numer (...), który wynajmują. Nadmieniła, że do części wspólnych budynku mieszkalnego należą m.in. strych, klatka schodowa i piwnice. Podkreśliła, że w 2010 roku w drodze ustnego porozumienia strony uzgodniły, że powódka korzystać będzie wyłącznie ze strychu, zaś współwłaściciele lokalu numer (...) korzystać będą na wyłączność z piwnicy, a w dalszej kolejności zniosą współwłasność tych pomieszczeń. Podkreśliła, że po tych ustaleniach wyremontowała strych, a następnie wstawiła tam swoje rzecz i zamknęła strych na klucz, informując o tym właścicieli lokalu numer (...), którzy nie wyrażali wówczas żadnego sprzeciwu. Od tego czasu do miesiąca listopada 2015r. ona samoistnie posiadała strych i to wyłącznie na własne potrzeby. W pomieszczeniu strychowym nie było żadnych przedmiotów reprezentujących prawa pozostałych współwłaścicieli lub innych osób i nikt poza nią nie miał do niego dostępu. Podniosła, iż w wyniku tych uzgodnień co do sposobu korzystania, a następnie zniesienia współwłasności strychu i piwnic zleciła inż. J. K. sporządzenie „ opinii technicznej dotyczącej częściowego zniesienia współwłasności wspólnej nieruchomości budynkowej”, która została sporządzona w lipcu 2010r. W dniu 09 listopada 2012r. pozwana wysłała do niej maila z żądaniem wydania kluczy od pomieszczenia strychowego, jednakże poinformowała ją, iż taki sposób korzystania z części wspólnych budynku został wcześniej uzgodniony pomiędzy współwłaścicielami. Po wymianie tej korespondencji pozwana w listopadzie 2015r. pod jej nieobecność usunęła zamek założony przez powódkę i weszła na strych, po czym założyła „własny zamek”, stąd powódka nie ma dostępu do strychu. Przyznała równocześnie, że powódka równocześnie umieściła na drzwiach strychu kartkę wraz z informacją o możliwości uzyskania klucza, jednakże w jej ocenie zachowanie pozwanej naruszało dotychczasowe samoistne posiadanie przez powódkę strychu. Powołała się przy tym na treść przepisów art. 344 k.c. i art. 333 § 2 in fine k.p.c.( k. 2-5).

W piśmie z dnia 25 marca 2016r. ( k.27) nastąpiło sprecyzowanie żądania pozwu w zakresie „ zakazania dalszego dokonywania naruszeń” w ten sposób, że wniesiono o „ zakazanie pozwanej dalszego dokonywania naruszeń poprzez wymienianie zamków i wchodzenie do tego pomieszczenia strychowego”.

Pozwana w odpowiedzi na pozew z dnia 17 czerwca 2016r. (k. 38-44) wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwana w pierwszej kolejności zaprzeczyła wszelkim wyraźnie nie przyznanym twierdzeniom powódki, wskazując, iż roszczenie, z którym wystąpiła nie znajduje oparcia zarówno w okolicznościach faktycznych jak i przepisach prawa. Potwierdziła okoliczność wymiany zamków w drzwiach wejściowych na strychu, jednakże wskazała, że uczyniła to dopiero, w sytuacji braku reakcji na jej prośbę o udostępnienie jej przez powódkę klucza na strych. Zaprzeczyła równocześnie, aby pomiędzy stronami zawarta została kiedykolwiek umowa określająca sposób korzystania z części wspólnych nieruchomości. Zaakcentowała, iż właśnie z korespondencji mailowej, na którą powołano się w uzasadnieniu pozwu wynika, iż w 2012r. była przekonana o przysługującym jej prawie do użytkowania strychu i czuła się jego współposiadaczką, chcącą z niego korzystać. Na potwierdzenie swoich twierdzeń powołała się na list jaki został skierowany do niej przez powódkę w dniu 20 września 2009r., w którym sama wskazała, iż po remoncie dachu strony ustalą, „ która połowa strychu będzie użytkowana przez każdego współwłaściciela z osobna”. W jej ocenie treść tego listu świadczy o tym, iż powódka nigdy nie czyniła z nią ustaleń, z których miałoby wynikać wyłączne prawo do korzystania ze strychu, jak również nie traktowała siebie jako posiadaczki samoistnej tego strychu. W tym stanie rzeczy była przez cały czas współposiadaczką strychu, a fakt założenia przez powódkę zamka w drzwiach na strych i nie przekazanie kluczy w żaden sposób nie może wpływać na ocenę stanu faktycznego niniejszej sprawy. Zaznaczono, iż nawet brak początkowych „ protestów” z jej strony w odniesieniu do ewidentnego naruszenia posiadania pozwanej przez powódkę nie uzasadnia przyjęcia posiadania samoistnego po stronie powódki albowiem nieskorzystanie ze środków prawnych ochrony naruszonego posiadania nie zawsze świadczy o godzeniu się z taką sytuacją, tym bardziej, że odmowa wydania klucza do pomieszczenia strychowego przez powódkę doprowadziła do przywrócenia przez pozwaną tej części nieruchomości wspólnej. Tym samym powódka nie wykazała, iż samoistnie posiadała strych, co prowadzi do przyjęcia tej okoliczności, iż był on we współposiadaniu stron. Przywołano regulację z art. 206 k.c. z powołaniem się na to, iż pozwana miała pełne prawo korzystania z tej części nieruchomości wspólnej. Przede wszystkim jednak podkreśliła, że jej działania w zakresie wymiany zamka w żaden sposób nie naruszyły uprawnień powódki, albowiem powódka od momentu wymiany zamka miała możliwość uzyskania kluczy. Ona sama podejmowała wielokrotne próby przekazania „ nowego klucza” powódce. Polegały one na pozostawieniu informacji o sposobie odbioru klucza( umieściła na drzwiach strychowych kartkę z nr telefonu w sprawie jego odbioru), próbie przekazania klucza lokatorce powódki, czy też próbie osobistego przekazania klucza przed rozprawą, która odbyła się w dniu 19 maja 2016r.). Tym samym ewentualne trudności w dostępie na strych spowodowane są tylko i wyłącznie działaniami powódki ( brakiem chęci odbioru klucza) i nie zostały wywołane przez pozwaną. Reasumując pozwana podkreśliła, że jej zachowanie z całą pewnością nie wypełniło znamion przepisu art. 344 k.c. Brak samowolnego naruszenia posiadania, które rozumiane jest jako wkroczenie w sferę cudzego posiadania przez osobę, która nie jest do tego uprawniona, a więc czyni to bezprawnie. Natomiast powódka w żaden sposób nie udowodniła bezprawności działań pozwanej, opierając swoje twierdzenia jedynie na nie popartej żadnymi wnioskami dowodowymi argumentacji. Ponadto pozwana wskazała, że w jej ocenie niniejsze powództwo nie ma na celu ochrony naruszonego posiadania, a wywiedzione zostało na potrzeby toczącego się od pięciu lat między stronami postepowania o zniesienie współwłasności nieruchomości ( II Ns 2292/10) i w sytuacji gdy powódka od wielu lat nie korzysta z tej nieruchomości, zamieszkując poza granicami kraju. W ten sposób bowiem powódka po raz kolejny próbuje poddać pod ocenę sądu okoliczności, które były już przedmiotem rozstrzygnięcia w wyroku wstępnym przez sąd, a czyni to z uwagi na niesatysfakcjonujący ją przebieg tegoż postępowania.

Na rozprawie w dniu 06 lutego 2018r. ( k.158) pełnomocnik powódki oświadczył, iż powódka zajęła sporny strych po uzgodnieniach ze współwłaścicielami, po wykonaniu remontu podłogi strychu i drzwi, które były zniszczone i tam zamknęła swoje rzeczy, ponieważ jej mieszkanie podlegało wynajmowi. To wynikało między innymi także z tego, że współwłaściciele zajęli piwnice, chociażby w ten sposób, że przez nie przeprowadzili rurę CO. Nadto Sąd w tej kategorii sprawy nie bada dobrej czy złej wiary posiadacza, a jedynie czy było to posiadanie spokojne i czy zostało ono naruszone. Pozwana przyznała, że powódka samodzielnie posiadała strych, który był zamknięty i nigdy nie wniosła sprawy o dopuszczenie do współposiadania, czy też innej, która umożliwiłaby jej wejście na strych zgodnie z prawem. W związku z tym roszczenie wywiedzione w niniejszym procesie jest uzasadnione. Natomiast list z września 2009r. został napisany przed uzgodnieniami stron w tym zakresie. Pełnomocnik pozwanej wniósł o oddalenie powództwa zgodnie z treścią odpowiedzi na pozew, jako zdaniem strony pozwanej całkowicie bezzasadnego. Strony są bowiem współposiadaczami niniejszej nieruchomości i nigdy nie dokonano ustaleń w zakresie korzystania z części wspólnych na zasadzie wyłączności, a list z dnia 20 września 2009r. wprawdzie został napisany w tej dacie, ale odnosi się do zdarzeń przyszłych. Nie jest prawdą, aby strona pozwana zajęła piwnicę, klucze do piwnicy były przekazane stronie powodowej, co potwierdza te okoliczności, że strony nigdy nie ustaliły sposobu korzystania na zasadzie wyłączności z części wspólnych. Z tego powodu pozwana nie wszczynała żadnych postępowań, które miałyby zmierzać do dopuszczenia do współposiadania wspólnego strychu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. K. (1) oraz rodzeństwo: A. H. (1) i M. S. są właścicielami lokali mieszkalnych znajdujących się w dwurodzinnym budynku przy P. 33 b w S.. M. K. (1) lokal mieszkalny numer (...) na piętrze budynku odziedziczyła po rodzicach, mieszkanie to wynajmuje lokatorom, gdyż aktualnie zamieszkuje w Wielkiej Brytanii. Rodzeństwo: A. H. (1) i M. S. lokal mieszkalny numer (...) na parterze odziedziczyli po rodzicach i również w nim nie zamieszkują. Ojciec pozwanej oraz jej brata zmarł w 1997 r., zaś matka w 2009r.

Na ostatniej (trzeciej) kondygnacji budynku znajduje się poddasze, stanowiące współwłasność stron. Właścicielom każdego z lokali przysługują udziały po 50/100 w częściach wspólnych budynku oraz działki. Częściami wspólnymi są piwnice, klatka schodowa oraz strych.

Bezsporne.

Strony znają się od młodości i od lat są ze sobą silnie skonfliktowane.

M. K. (1) chciała wszcząć postępowanie o ubezwłasnowolnienie matki A. H. (1), a sytuacja ta zaostrzyła konflikt.

Do 2010r. pomiędzy stronami nie było ustalonego korzystania ze strychu i z piwnicy.

W 2010r. M. K. (1) zleciła rzeczoznawcy z zakresu budownictwa sporządzenie opinii dotyczącej częściowego zniesienia współwłasności części wspólnych nieruchomości budynkowej. Po uzyskaniu tej opinii w lipcu 2010r. M. K. (1) zainicjowała spotkanie z pozostałymi współwłaścicielami, jednakże pomiędzy stronami nie doszło do porozumienia, bowiem A. H. (1) uważała, że proponowany przez nią podział nieruchomości, aby strych przeznaczony był do wyłącznego korzystania właściciela lokalu numer (...), a piwnica do wyłącznego korzystania właścicieli lokalu numer (...), nie jest dla nich korzystny. Wskazywała bowiem, że powierzchnia strychu na rynku nieruchomości jest droższa niż powierzchnia piwnicy.

Latem 2010r. przeprowadzony został remont dachu, w którym partycypowali wspólnie wszyscy współwłaściciele oraz strychu (m.in. wymiana podłogi i okna) przeprowadzony tylko przez M. K. (1). Po tych czynnościach M. K. (1) wymieniła zamki w drzwiach wejściowych na strych, a drzwi obiła blachą. Klucza tego nie udostępniła pozostałym właścicielom. Klucz pozostawiła jedynie do dyspozycji swojego szwagra A. L., którego prosiła o doglądanie swojego dobytku.

Przed remontem strych był dostępny dla wszystkich współwłaścicieli, którzy posiadali do niego klucz.

W 2010r. M. K. (1) wyprowadziła się do Wielkiej Brytanii. Przed wyprowadzką wynajęła lokal mieszkalny numer (...) położony w budynku przy ul. (...) w S., a wszystkie należące do niej rzeczy, których nie zabrała ze sobą do Wielkiej Brytanii (m. in. pamiątki, porcelana, wartościowe sztućce) zapakowała w kartony i umieściła na strychu tego budynku. Umieściła tam też meble.

Od 2010r. toczy się pomiędzy współwłaścicielami budynku mieszkalnego przy ul. (...) w S. wszczęte z wniosku M. K. (1) postępowanie o zniesienie współwłasności nieruchomości przy ul. (...) w S. oraz ustalenia sposobu korzystania z rzeczy wspólnej (II Ns 2292/10). W postępowaniu tym M. K. (1) wnosi o zniesienie współwłasności części wspólnych nieruchomości przy ul. (...) w S., poprzez przydzielenie całego strychu oraz jednego pomieszczenia piwnicznego, jako pomieszczeń przynależnych do jej lokalu. W uzasadnieniu podniosła, że uczestnicy nie interesują się strychem, natomiast ona wykonała tam remont, z którego jedynie naprawa dachu była przeprowadzona wspólnie z uczestnikami.

Od momentu uzyskania przez M. K. (1) własności lokalu mieszkalnego numer (...) (około 1989 r.) strony pozostają w konflikcie i nie potrafią ustalić pomiędzy sobą sposobu użytkowania części strychu i piwnicy. Konflikt ten zaostrzył się zwłaszcza po przeprowadzonym przez M. K. (1) w 2010r. remoncie strychu.

Dowód:

- pismo M. K. z dnia 20.09.2009r. k. 47-48,

- zeznania świadka A. L. k. 87-89,

- zeznania świadka M. S. k. 89-91,

- opinia techniczna J. K. z lipca 2010r. k. 8-20,

- zeznania powódki M. K. (1) k. 135-138,

- zeznania pozwanej A. H. (1) k. 139-140, k.154-157

W dniu 9 listopada 2012r. A. H. (1) zwróciła się drogą mailową do M. K. (1) z prośbą o udostępnienie jej kluczy do strychu. Zaznaczyła, ze musi dostać się na strych, a jeśli M. K. (1) nie udostępni jej klucza będzie zmuszona dokonać wymiany zamka. Wskazała nadto swój numer telefonu, prosząc o kontakt. Wskazała, iż będzie likwidować swoją firmę i musi na strychu złożyć pewne rzeczy, które zostaną po likwidacji. W odpowiedzi (również drogą mailową) w tym samym dniu M. K. (1) odmówiła wydania klucza. Ponadto wskazała, że na strychu przechowuje swoje wartościowe i cenne przedmioty, jak też, że dokonała zamknięcia strychu po wcześniejszym uzgodnieniu z nią oraz jej bratem, że strych będzie przeznaczony do jej wyłącznego korzystania, a oni będą wyłącznie użytkować piwnice. Natomiast swoje rzeczy może przechować w dowolnej piwnicy. Wskazała także, iż wszczęta przez nią sprawa sądowa ma na celu uregulowanie korzystania z części wspólnych nieruchomości jak też ogrodu i uniknąć sporów.

Jesienią 2015r. A. H. (1) dokonała wymiany zamków w drzwiach wejściowych prowadzących na strych. na drzwiach tych zaś umieściła kartkę, pod którą się podpisała o następującej treści:

„Pani K.!

W sprawie przekazania klucza od strychu proszę skontaktować się ze mną dzwoniąc na numer (...).”.

W 2015r. lokal mieszkalny numer (...) wynajmowała od M. N. S.. A. H. (2) po dokonaniu wymiany zamka zwróciła się do N. S. o odebranie przez nią w imieniu M. K. (1) klucza od strychu oraz pokwitowanie czynności odbioru. Wyjaśniła, że wymieniła zamek w drzwiach wejściowych na strych i chciałaby klucz do nowego zamka przekazać M. K. (1). N. S., która nie miała na strychu tego budynku żadnych swoich ruchomości, a nadto wiedziała o konflikcie pomiędzy współwłaścicielami nieruchomości, odmówiła odebrania klucza. Ponadto skontaktowała się z M. K. (1) i poinformowała ją o tym zdarzeniu, wynajmująca zaś wskazała, że bardzo dobrze zrobiła odmawiając odebrania w jej imieniu klucza na strych.

Dowód:

- zeznania świadka N. S. k. 133-135,

- zeznania powódki M. K. (1) k. 135-138,

- zeznania pozwanej A. H. (1) k. 139-140, k.154-157,

- wiadomość e- mailowa k. 7,

- wiadomość A. H. k. 6,

- pokwitowanie z 10.11.2015 r. k. 49.

Podczas jednej z rozpraw toczących się pod sygn. akt II Ns 2292/10 A. H. (1) podjęła próbę wręczenia M. K. (1) klucza na strych, jednak ta odmówiła jego odebrania.

Bezsporne.

Postanowieniem z dnia 15 stycznia 2018r. Sąd Rejonowy Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie w sprawie II Ns 2292/10 postanowił:

I.oddalić wniosek o zniesienie współwłasności,

II.ustalić sposób użytkowania części wspólnych nieruchomości położonej w S., przy ul. (...), szczegółowo opisanej w księdze wieczystej (...), w ten sposób, że:

– pomieszczenie strychowe, oznaczone kolorem zielonym na szkicu stanowiącym załącznik numer 3, do opinii biegłego mgr inż. T. W. z dnia 26 czerwca 2013 r. k. 423 akt, przyznaje do korzystania M. K. (1),

- pomieszczenia piwniczne o numerach 101,102,103,104,105,106, 107, uwidocznione na szkicu stanowiącym załącznik numer 2, do opinii biegłego mgr inż. T. W. z dnia 26 czerwca 2013 r. k. 422 akt, przyznaje do korzystania A. H. (1) i M. S.,

- część działki o numerze (...), szczegółowo opisanej w księdze wieczystej, oznaczonej na szkicu stanowiącym załącznik nr 2 do opinii biegłego mgr inż. T. W. z 31 marca 2017 r. k. 755 akt, kolorem różowym - przyznaje do użytkowania M. K. (1), zaś część oznaczoną kolorem zielonym - przyznaje do użytkowania A. H. (1) i M. S., pozostawiając do wspólnego użytkowania części oznaczone kolorem niebieskim,

III.nakazuje M. K. (1) udostępniać strych A. H. (1) i M. S., celem dojścia do przewodów kominowych oraz innych instalacji, w tym wentylacyjnych, a także celem dostępu do dachu, w razie potrzeby dokonywania napraw, konserwacji lub remontów wyżej wymienionych dachu, komina lub instalacji,

IV.nakazuje A. H. (1) i M. S. udostępniać M. K. (1) pomieszczenia piwniczne, celem dojścia do przewodów kominowych, wentylacyjnych oraz innych instalacji, w tym wodnych, elektrycznych, gazowych, w razie potrzeby dokonywania napraw, konserwacji lub remontów wyżej wymienionych oraz celem odczytania stanu liczników - w przypadku wizyty osoby upoważnionej przez dostawcę danych mediów do odczytu lub kontroli liczników,

V.w przypadku nieobecności któregokolwiek ze współwłaścicieli nieruchomości, zobowiązuje nieobecnego do upoważnienia osoby trzeciej do niezwłocznego udostępnienia pomieszczeń opisanych w punktach III. i IV. w przypadku ziszczenia się warunków wymienionych w tych punktach,

VI.zasądza od A. H. (1) i M. S. na rzecz M. K. (1) kwoty po 217, 20 zł (dwieście siedemnaście złotych dwadzieścia groszy) tytułem zwrotu części nakładów na nieruchomość,

VII.w pozostałym zakresie wnioski stron oddala,

VIII.nakazuje stronom postępowania wzajemne wydanie pomieszczeń i części działki, przyznanych do użytkowania, w punkcie II. postanowienia, w stanie wolnym od osób i rzeczy, w terminie 3 miesięcy, od dnia uprawomocnienia się niniejszego postanowienia,

IX.tytułem zwrotu kosztów postępowania nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie:

- od M. K. (1) kwotę 2666, 25 zł (dwa tysiące sześćset sześćdziesiąt sześć złotych dwadzieścia pięć groszy),

- od A. H. (1) kwotę 1333, 13 zł (tysiąc trzysta trzydzieści trzy złote trzynaście groszy),

- od M. S. kwotę1333, 13 zł (tysiąc trzysta trzydzieści trzy złote trzynaście groszy).

Przedmiotowe postanowienie jest nieprawomocne.

Dowód:

- postanowienie z 15.01.2018 r. k. 148-149.

Sąd zważył, co następuje:

Na gruncie stanowisk stron oraz w kontekście zgromadzonego materiału dowodowego pozew złożony w niniejszej sprawie okazał się bezzasadny.

Powódka wystąpiła z żądaniem przywrócenia utraconego posiadania strychu, a ponadto wniosła o nakazanie pozwanej zaniechania w przyszłości naruszania samoistnego posiadania przez powódkę strychu poprzez wymienianie zamków i wchodzenie do tego pomieszczenia strychowego.

Powyższe pozwala przyjąć, iż podstawę tak ukształtowanego powództwa stanowił przepis art. 344 k.c., zgodnie z § 1 przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba, że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem. § 2 Roszczenie to wygasa, jeśli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia.

Stosowanie do dyspozycji art. 336 k.c., posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny). Posiadacza powinny zatem cechować łącznie dwa elementy – faktyczne władanie rzeczą i wola wykonywania tego władztwa. Naruszenie posiadania może przybrać dwojaką postać – pozbawienia lub zakłócenia posiadania. Przez samowolność takiego naruszenia rozumieć należy natomiast wkroczenie w sferę cudzego posiadania przez osobę, która nie jest do tego uprawniona, a zatem czyni to bezprawnie (por. A. Kidyba, K.A. Padańska, T. A. Filipiak, Kodeks cywilny. Komentarz. Tom II. Własność i inne prawa rzeczowe, LEX, 2009).

Przez pozbawienie posiadania należy rozumieć takie działanie, którego skutkiem jest utrata przez posiadacza władztwa nad rzeczą. Natomiast przez zakłócenie posiadania rozumie się wtargnięcie w sferę władztwa posiadacza, które jednak go tego władztwa nad rzeczą nie pozbawia, na przykład przejeżdżanie przez cudzą nieruchomość (por. w szczególności J. Ignatowicz (w:) Komentarz, t. I, 1972, s. 791; A. Kunicki (w:) System prawa cywilnego, t. II, 1977, s. 876; E. Gniewek, Komentarz, 2001, s. 807). Zależnie od występującej postaci naruszenia posiadania, posiadacz może żądać przywrócenia stanu poprzedniego przez wydanie rzeczy lub przywrócenie posiadania przez wydanie pozwanemu odpowiednich zakazów i nakazów; w szczególności zaniechania dalszych naruszeń, o ile istnieje realne zagrożenie ich wystąpienia.

Wskazać należy, iż legitymacja czynna do wytoczenia powództwa posesoryjnego przysługuje tylko posiadaczowi rzeczy, zarówno samoistnemu, jak i zależnemu. Legitymowanym biernie jest ten, kto dopuścił się naruszenia posiadania, oraz osoba, na której korzyść naruszenia dokonano.

Według art. 478 k.p.c., w sprawach o naruszenie posiadania sąd bada jedynie ostatni stan posiadania i fakt jego naruszenia., nie rozpoznając samego prawa ani dobrej wiary pozwanego.

Zasadnicze zatem znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy miało ustalenie, czy powódka była posiadaczem strychu oraz w jaki sposób ten strych posiadała, czy posiadanie to miało charakter samoistny wskutek zgodnych ustaleń pomiędzy stronami będącymi współwłaścicielami nieruchomości. Ponadto sąd zobowiązany był do ustalenia, czy jej posiadanie zostało w istocie naruszone działaniem pozwanej.

Ustalając powyższe okoliczności sąd oparł się w całości na przedłożonych dowodach z dokumentów. Żadna ze stron nie kwestionowała ich prawdziwości, ani treści w nich zawartych, a i sąd nie dopatrzył się żadnych okoliczności dyskwalifikujących wskazane dowody. Ponadto sąd oparł się również na zeznaniach świadków i stron. Dostrzec przy tym należało, że zeznania wszystkich osób były ze sobą zbieżne, z tym że A. L. (szwagier powódki) pomylił się w opisach czasu wskazując odmienne niż wszyscy świadkowie i strony daty wymiany przez pozwaną zamków w 2010r. zamiast 2015r. Oceniając wszystkie zeznania sąd zauważył, że były one ze sobą zbieżne w zdecydowanej większości. Rozbieżność dotyczy jedynie twierdzeń stron, co do tego, czy przeprowadzona w 2010r. przez powódkę wymiana zamka w drzwiach wejściowych na strych była wynikiem obopólnego porozumienia stron, co do okoliczności wyłącznego korzystania przez powódkę ze strychu. Zarówno pozwana, jak też i zeznający jako świadek, a będący trzecim współwłaścicielem (...) zeznali, że strony nigdy w sposób zgodny nie ustaliły takiego sposobu korzystania z tej części wspólnej nieruchomości. Ich zeznania zaś korelują z materiałem dowodowym w postaci dokumentów (korespondencji mailowej z 2012r. i listu powódki do pozwanej z 2009 r.), jak też samym faktem wywiedzenia przez powódkę w 2010r. wniosku o ustalenie sposobu korzystania z rzeczy wspólnej. Z całą pewnością bowiem nie byłoby konieczności wywiedzenia przez powódkę takiego wniosku, w sytuacji, gdy pozostali współwłaściciele zgadzaliby się na wyłączne korzystanie przez nią ze strychu. W końcu sama powódka zeznając w dniu 7 listopada 2017r. przyznała, że do takich ustaleń doszło, jednakże pozwana i jej brat szybko z ustaleń tych się wycofali, co z kolei skłoniło ją do wywiedzenia wniosku o ustalenie sposobu korzystania z rzeczy wspólnej. Tym samym powódka przyznała, że jej samoistne posiadanie strychu przez ostatnich kilka lat były jedynie skutkiem jej samowolnego działania wymiany w
2010r. zamków. Przy tym nie zakwestionowała twierdzeń pozwanej i jej brata, którzy wskazywali, że po dokonaniu przez nią tej czynności udali się na komisariat Policji, celem odzyskania dostępu do strychu, jednakże ich działania nie przyniosły spodziewanego rezultatu. W tym miejscu podkreślenia wymaga okoliczność, że w świetle art. 478 k.p.c., w sprawach o naruszenie posiadania nakazuje się jedynie badanie ostatniego stanu posiadania i fakt jego naruszenia.

Sąd rozstrzygając powództwo w niniejszej sprawie kierował się powyższymi wytycznymi oraz ratio legis niniejszego przepisu. Orzekając miał na uwadze pogląd podzielany w całości Sądu Najwyższego wyrażony w uchwale z dnia 26 lipca (...). (III CZP 52/68, LEX nr 806), że roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń przysługuje posiadaczowi w wypadku samowolnego naruszenia jego posiadania. Powyższe roszczenie w zasadzie nie zależy od zgodności posiadania, naruszonego czynem samowolnym, ze stanem prawnym, celem bowiem art. 344 k.c. jest zapewnienie posiadaczowi ochrony posiadania rzeczy i przeciwdziałanie samowolnemu naruszeniu tego posiadania przez inne osoby, a więc również przez takie osoby, którym przysługuje prawo do posiadania tej rzeczy z jakiegokolwiek tytułu. Roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń skuteczne jest więc w szczególności także przeciw właścicielowi rzeczy uprawnionemu do władania tą rzeczą, który samowolnie naruszył jej posiadanie przez dotychczasowego posiadacza. Pamiętać przy tym należało, że posiadanie jest stanem faktycznym polegającym na faktycznym władztwie, przez które rozumie się samą możność władania rzeczą. Efektywne więc w sensie gospodarczym korzystanie z rzeczy (nieruchomości) nie jest konieczną przesłanką posiadania (por. wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 15 kwietnia 2011 r., III Ca 223/11, LEX nr 1713896). Żądanie przywrócenia naruszonego posiadania nie jest żądaniem skierowanym do prawa lecz dotyczy stanu faktycznego. Nie zmierza do pozbawienia naruszyciela prawa posiadania rzeczy lecz do odzyskania przez dotychczasowego posiadacza faktycznego władztwa nad rzeczą w związku z samowolą uprawnionego w realizowaniu przysługującego mu prawa do rzeczy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 2003 r., IV CK 297/02, LEX nr 558334).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszego postępowania nie sposób nie dostrzec, że naruszenie posiadania powódki w postaci umieszczenia przez nią swoich osobistych rzeczy na strychu nie zostało w żaden sposób naruszone. Okoliczność ta pozostaje zaś bezsporna pomiędzy stronami. Nadto co znaczące nie dopuszczenie powódki do posiadania strychu w postaci nie uzyskania przez nią klucza do tego pomieszczenia jest tylko i wyłącznie wynikiem jej postanowienia nie odbierania od pozwanej klucza. Jak sama bowiem wskazała na rozprawie w dniu 7 listopada 2017r. przez wywiedzenie niniejszego postępowania nie ma zamiaru kontaktować się z pozwaną w sposób inny niż poprzez sądy. Uznaje bowiem, że jest to jedyna droga, w której może ona uzyskać ostateczny wynik. Jak już wyżej wskazano wywiedzione przez powódkę powództwo posesoryjne nie ma za zadanie rozwiązania pomiędzy stronami sporu w sposób ostateczny, a jedynie ochronę posiadacza, w sytuacji, gdy jego prawo do korzystania z nieruchomości zostało naruszone. W ocenie sądu do takiego naruszenia w niniejszym postepowaniu w żaden sposób nie doszło, strony jako współwłaściciele nieruchomości mają uprawnienia – do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia przez sąd – do korzystania z części wspólnych nieruchomości. Jak zasadnie zauważyła pozwana uprawnienie to przysługuje stronom na mocy art. 206 k.c. w myśl, którego każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli. Pozwana wchodząc na strych i nie naruszając przy tym ruchomości będących wyłączną własnością powódki skorzystała tylko z przysługującego jej uprawnienia. W ocenie sądu to wyłącznie wola powódki sprawiła, iż została ona pozbawiona posiadania możliwości dostania się samodzielnego na strych. Przy tym postawa pozwanej w trakcie niniejszego postępowania, jak też i przed jego wywiedzeniem w sposób wyraźny wskazuje, że do uzyskania dostępu przez powódkę do posiadania strychu nie jest potrzebne orzeczenie sądu, a jedynie wola pobrania tego klucza od pozwanej. W tym miejscu zaznaczenia wymaga, iż sąd w tego rodzaju powództwie musi ocenić, czy stan naruszenia posiadania trwa nadal, czy też ustał. Jak orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z 7 lipca 1995r. w sprawie I CRN 52/95 (LEX nr 82284): „ Cechą charakterystyczną roszczenia posesoryjnego, wyrażającego się skierowanym do naruszyciela żądaniem przywrócenia stanu poprzedniego przez wydanie rzeczy, której posiadanie zostało samowolnie naruszone (art. 344 § 1 k.c.), jest to, że może być ono skutecznie dochodzone tylko o tyle, o ile naruszyciel ma tę rzecz w swoim ręku. Z chwilą więc, gdy osoba, która pozbawiła posiadacza władztwa nad rzeczą, sama to władztwo utraciła, przestaje być legitymowana biernie, a wytoczone przeciw niej żądanie staje się bezprzedmiotowe. Tym samym to faktycznie ( niezrozumiałe dla sądu) zachowanie powódki jest wynikiem tego, iż nie chce ona przywrócenia naruszonego posiadania poprzez odbiór klucza do pomieszczenia strychowego, który już od chwili wymiany deklaruje pozwana, ale także podejmowała próby realizacji tej deklaracji. Tłumaczenie, iż powódka nie ma pewności co do stanu swoich rzeczy znajdujących się na strychu, po wymianie zamka przez pozwaną nie jest żadnym racjonalnym tłumaczeniem. Tym bardziej, iż w momencie wyłącznego obejmowania posiadania strychu nie dokonała żadnych czynności potwierdzających jaki ten zasób jest, a nadto w sytuacji gdy nie posiadała pisemnej umowy stron w zakresie wyłącznego korzystania z pomieszczeń strychowych i już była świadoma potrzeby uregulowania tej kwestii przez sąd z uwagi na brak takiego porozumienia. To ona bowiem zainicjowała postępowanie w sprawie II Ns 2292/10, a dotyczące m.in. ustalenia sposobu korzystania z rzeczy wspólnej t.j. części wspólnych przedmiotowej nieruchomości położonej w S. przy ul. (...). W tej sytuacji trudno więc przyjąć, iż powódka polegałaby ochronie prawnej z art. 344 k.p.c.

W tym miejscu przytoczenia wymaga także art. 346 k.c, który stanowi roszczenie o ochronę posiadania nie przysługuje w stosunkach pomiędzy współposiadaczami tej samej rzeczy, jeżeli nie da się ustalić zakresu współposiadania. Przepis art. 346 k.c. nie dotyczy bowiem sytuacji, gdy uprzednio między współposiadaczami nastąpił podział rzeczy quoad usum. W ten bowiem sposób doszło do rozdzielenia posiadania zależnego pomiędzy współposiadaczy samoistnych rzeczy wspólnej; stają się oni samodzielnymi posiadaczami zależnymi wydzielonych części rzeczy i każdemu z nich przysługuje samodzielna ochrona posiadania zależnego, zarówno wobec osób trzecich, jak i innych posiadaczy zależnych wydzielonych im do posiadania zależnego części rzeczy (por. E. Gniewek, Komentarz, 2001, s. 820). Czy w okolicznościach niniejszej sprawy przepis ten ma zastosowania odnieść należy do kwestii czy przede wszystkim jest możliwe ustalenie zakresu współposiadania przedmiotowego pomieszczenia strychowego. Wydaje się oczywistym, iż przepis ten ma zastosowanie w przypadku np. jednej wspólnej studni, czy sieni ( klatki schodowej), a w niniejszej sprawie wydaje się, iż nie mógłby być podstawą do jego zastosowania, choć w tym zakresie pośrednią odpowiedź daje zapadłe orzeczenie w dniu 15 stycznia 2018r. w sprawie II Ns 2292/10. Jednakże jako nieprawomocne nie jest wiążące dla rozstrzygnięcia przedmiotowego sporu.

W takiej zaś sytuacji niniejsze powództwo musiało ulec oddaleniu, o czym orzeczono w punkcie pierwszym wyroku.

O kosztach procesu sąd orzekł w punkcie drugim przy uwzględnieniu wyniku procesu w oparciu o przepisy art. 98 § 1 i 2 k.p.c. sąd uznał w sprawie stronę pozwaną za wygrywającą w całości, co dawało podstawę do obciążania powódki całością poniesionych przez stronę pozwaną kosztów postępowania. Na poniesione przez powódkę koszty składała się kwota 320 zł uiszczona tytułem wynagrodzenia pełnomocnika procesowego ( na podstawie § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie – Dz.U. z 2015r. poz.1800 ) oraz podwójna opłata skarbowa w kwocie 34 zł( uiszczona w kwotach po 17 zł za pełnomocnictwo główne i substytucyjne.

SSR Anita Wolska

I C 239/16

ZARZĄDZENIE

Dnia 03 marca 2018 r.

1.  odnotować,

2.  odpis wyroku wraz z odpisem uzasadnienia doręczyć pełnomocnikowi powódki,

3.  niezwłocznie wszyć przed protokołem dokumentu złożone na tej rozprawie ( pełnomocnictwo z opłata oraz pismo z 16.11.2012r.) wg nr kart od 150 -153

4.  przedłożyć z wpływem lub za 28 dni.

SSR Anita Wolska